Viết từ đường Kon Tum ở Bắc Kạn…

Đầu năm 1960, Trung ương Đảng và Bác Hồ khởi xướng phong trào “Kết nghĩa Bắc - Nam” giữa các tỉnh, thành phố miền Bắc với các tỉnh, thành phố miền Nam. Mục đích của phong trào là lấy các địa phương miền Bắc làm hậu phương cho các địa phương kết nghĩa ở miền Nam vững tâm đánh Mỹ.

Trong số 30 “cặp kết nghĩa” ấy có cặp “Bắc Kạn - Kon Tum”. Để ghi nhớ mối tình kết nghĩa sắt son, hiện nay, ở thành phố Kon Tum có một con đường mang tên Bắc Kạn và tại thành phố Bắc Kạn cũng có một đường phố mang tên Kon Tum.

Chúng tôi may mắn có dịp đặt chân lên đường Kon Tum ở Bắc Kạn. Con đường ấy dài gần 3km, bắt đầu từ Ngã ba 244 (tên quen gọi từ khi Công ty 244 - đơn vị thi công giao thông đóng ở đó để làm tuyến đường). Từ đây, đường Kon Tum chạy đến cầu Bắc Kạn bắc qua sông Cầu (thuộc phường Huyền Tụng) rồi tiếp vào đường Hoàng Văn Thụ, đi thẳng về hướng Cao Bằng.

Chúng tôi nhẩn nha tham quan, chụp hình dọc con đường và lân la hỏi chuyện. Đa số cư dân ở đây đều còn trẻ, hoặc mới đến sinh sống, nên không ai biết vì sao đường lại mang một cái tên “lạ lẫm” như vậy! Chỉ một số “lão làng” mới hiểu rằng đây là biểu tượng cho mối dây liên kết, tình cảm tốt đẹp trong lòng bà con Bắc Kạn đối với Kon Tum suốt sáu thập kỷ qua.

Đường Kon Tum tại thành phố Bắc Kạn. Ảnh: TVS

Họ kể lại, đường Kon Tum chính là tuyến Quốc lộ 3 tránh vào trung tâm thành phố Bắc Kạn, được thi công khoảng năm 1997- 1998, lúc vừa chia tách tỉnh Bắc Thái cũ thành hai tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên. Sau khi lập tỉnh, Bắc Kạn quy hoạch phát triển khu trung tâm tỉnh lỵ (thị xã Bắc Kạn lúc bấy giờ), cho thi công ngay đoạn Quốc lộ 3 này thành một đường phố mới và đặt tên đường là Kon Tum, nhằm ghi nhớ và ghi nhận “người anh em” miền Nam từ thời kết nghĩa.

Bây giờ, đi trên đường Kon Tum rộng rãi thoáng đãng, ít ai biết rằng khi xưa đơn vị thi công đã phải bạt phẳng chân mấy ngọn đồi ven rìa thị xã Bắc Kạn cũ, thế nên, ngày nay đường Kon Tum có cảnh quan đặc biệt: Một bên là những vách đồi cao và rừng cây xanh, góp phần điều hòa không khí cho bên kia là đô thị đông đúc.

Đường Kon Tum ôm vòng vành đai Đông Nam thành phố Bắc Kạn. Tuy không là phố chính như ở khu trung tâm, nhưng vì là tuyến quốc lộ đi liên tỉnh nên người, xe qua đây hàng ngày luôn đông đúc, nhộn nhịp, từ đó khiến phố xá cũng sầm uất hơn.

Từ đường Kon Tum ở Bắc Kạn lại nhớ về đường Bắc Kạn ở Kon Tum. Đường Bắc Kạn tại thành phố Kon Tum cũng có độ dài ngang bằng “người anh em” ở miền Bắc, nối từ ngã ba Trần Hưng Đạo - Đào Duy Từ chạy đến cầu treo Kon Klor bắc ngang sông Đăk Bla, dẫn ra vùng sinh thái - văn hóa Kon K’tu (xã Đăk Rơ Wa); mặt đường cũng rộng rãi, thông thoáng. Đường Bắc Kạn băng ngang làng Kon Tum Kơ Pâng, là một làng cổ của đồng bào dân tộc Ba Na. Nếu đường Kon Tum ở Bắc Kạn là Quốc lộ 3 (nối ra đường Hồ Chí Minh), thì đường Bắc Kạn ở Kon Tum cũng chính là một phần của Tỉnh lộ 671 nối ra Quốc lộ 14 (đường Hồ Chí Minh).

Trở lại câu chuyện ở Bắc Kạn, trong quá trình tìm hiểu đường Kon Tum, chúng tôi còn vô cùng ngạc nhiên và xúc động khi được biết nơi đây còn có cả một khu dân cư cũng mang tên “Thôn Kon Tum” nữa. Ấy là minh chứng cho nghĩa tình sâu đậm Bắc Kạn - Kon Tum mãi keo sơn.  

Tạ Văn Sỹ