Nâng cao chất lượng dân số để góp phần phát triển kinh tế - xã hội

Có thể khẳng định, công tác dân số luôn được các cấp ủy đảng, UBND tỉnh và chính quyền các địa phương quan tâm chỉ đạo bằng các chương trình, quyết định, kế hoạch với những mục tiêu cụ thể phù hợp với thực tế của địa phương.  Các ban, ngành, đoàn thể phối hợp chặt chẽ đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình. Các mô hình truyền thông, tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân, giảm thiểu tình trạng tảo hôn được duy trì và ngày càng đi vào chiều sâu. Dịch vụ dân số - kế hoạch hóa gia đình được  mở rộng, 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn cung cấp các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình cơ bản. Nhận thức và hành động của đại bộ phận người dân về chính sách dân số- kế hoạch hóa gia đình ngày càng có những chuyển biến tích cực. Nhờ vậy, công tác dân số - kế hoạch hóa của tỉnh đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Theo báo cáo của Sở Y tế, năm  2019, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên là 12,9‰, tỷ số giới tính khi sinh là 106 trẻ em trai/100 trẻ em gái; tỷ lệ quản lý thai nghén đạt trên 98%, tỷ lệ phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV và dự phòng HIV truyền từ mẹ sang con đạt trên 63%…Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống có chiều hướng giảm dần theo từng năm. Hoạt động chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên, tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân luôn vượt kế hoạch đề ra hàng năm.

Cán bộ y tế huyện Sa Thầy tuyên truyền sử dụng biện pháp tránh thai cho chị em phụ nữ. Ảnh: T.H

Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận, công tác dân số - kế hoạch hoá gia đình tỉnh ta hiện vẫn nhiều tồn tại, bất cập. Đó là, quy mô dân số chưa đạt so với mục tiêu đề ra; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở nhiều nơi vẫn còn ở mức cao; tình trạng tảo hôn vẫn xảy ra, nhất là ở vùng đồng bào DTTS. Chất lượng dân số còn thấp chưa đáp ứng được yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá của địa phương. Tỷ lệ tử vong bà mẹ, trẻ em và suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi tuy có giảm nhưng vẫn còn ở mức cao so với trung bình của cả nước; tầm vóc, thể lực của người dân chậm được cải thiện…

Công tác dân số là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp thiết, vừa lâu dài để góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Trước mắt, trong giai đoạn 2020 – 2025, tỉnh ta đề ra mục tiêu là tiếp tục giảm mức sinh, duy trì chỉ số giới tính khi sinh ở mức cân bằng tự nhiên; phân bổ dân số hợp lý và nâng cao chất lượng dân số. Trong đó, một số chỉ tiêu phấn đấu đạt được vào năm 2025 là: Quy mô dân số đạt trên 620.000 người, tỷ số giới tính khi sinh đạt 103 -106 bé trai/100 bé gái, tỷ trọng dân số trong độ tuổi từ 15 - 64 đạt khoảng 67%; mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đều được tiếp cận thuận tiện với các biện pháp tránh thai hiện đại, phòng tránh vô sinh và hỗ trợ sinh sản.

Trong chiến lược dân số từ nay đến năm 2025, tỉnh ta đề ra mục tiêu bảo vệ và phát triển dân số của dân tộc Brâu và Rơ Măm; đồng thời, nâng cao chất lượng dân số tạo nền tảng cho sự phát triển của nguồn nhân lực, tiếp tục thực hiện bố trí và sắp xếp dân cư hợp lý giữa các vùng, đẩy mạnh công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi…

Để xây dựng và thực hiện tốt mục tiêu phát triển, nâng cao chất lượng dân số, thời gian tới, ngành Y tế, các ban, ngành và các địa phương đề ra nhiều giải pháp thiết thực, cụ thể. Trong đó, một trong những giải pháp then chốt là: Đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục, vận động đến tất cả các tầng lớp nhân dân để nâng cao nhận thức, hành động về dân số và phát triển; nâng cao vai trò, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp về công tác dân số cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng được đặt ra hiện nay. Song song với đó, công tác kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình từ tỉnh đến cơ sở, củng cố mạng lưới và đổi mới phương thức cung cấp dịch vụ kế hoạch hóa gia đình cũng là giải pháp quan trọng để góp phần thực hiện tốt chính sách dân số trong tình hình mới.

Nâng cao chất lượng dân số có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh vì vậy đòi hỏi có sự tham gia đồng bộ, tích cực, trách nhiệm của các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh.             

Thiên Hương