Giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vùng DTTS

Trong đợt Ban Dân tộc tỉnh tuyên truyền về thực hiện Đề án, chị Y Chớt trú tại thôn Măng La, xã Ngọc Bay, thành phố Kon Tum chia sẻ: “Năm 16 tuổi thì mình có tình cảm với một người nam giới trong thôn. Nhưng khi gia đình khuyên mình đừng có yêu sớm, vì yêu sớm sẽ ảnh hưởng đến việc học hành, nên mình dừng lại và hiểu được, nếu lấy chồng sớm sẽ khổ”.

Xã Ngọc Bay, thành phố Kon Tum có 5 thôn, với hơn 1.200 hộ, trong đó trên 96% hộ đồng bào DTTS và chủ yếu là dân tộc Ba Na. Nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và HNCHT, chính quyền địa phương đã lồng ghép tuyên truyền trực tiếp tại các câu lạc bộ tiền hôn nhân, các cuộc họp thôn, tại từng hộ gia đình và MTTQ các thôn phối hợp chặt chẽ với nhà thờ để tuyên truyền, vận động giáo dân không cho con em mình kết hôn khi chưa đủ tuổi. Nhờ đó, trong 3 năm qua, trên địa bàn xã không còn tình trạng tảo hôn và HNCHT.

Hội thi Tìm hiểu kiến thức pháp luật về tảo hôn và HNCHT. Ảnh: T.V.P

Em Y Xen trú tại thôn Kroong Klah, xã Kroong, thành phố Kon Tum giãi bày: “Lúc chúng em yêu nhau thì mới 14 tuổi. Sau khi sinh con thì thấy công việc lao động sản xuất khó khăn, vợ chồng lo không nổi việc gia đình, nên phải phụ thuộc vào cha mẹ. Khổ nhất là khi con cái đau ốm không có tiền mua thuốc, phải nhờ vào anh em, cha mẹ hai bên, rất vất vả”.

Ông A Hùng- Phó Chủ tịch UBND xã Đăk Tăng, huyện Kon Plông cho biết: Là xã vùng sâu, vùng xa, đồng bào DTTS gần như 100% dân số, nên trong những năm qua, chính quyền thường xuyên phối hợp với các đoàn thể, công chức tư pháp, cán bộ trạm y tế xã xuống tại các thôn tuyên truyền lực lượng thanh niên về tác hại của việc tảo hôn và HNCHT, đồng thời gắn với triển khai thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TU, ngày 18/3/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy “về tăng cường sự lãnh đạo tuyên truyền, vận động nhân dân xóa bỏ các hủ tục, phong tục không còn phù hợp trên địa bàn tỉnh” (Chỉ thị số 13-CT/TU), nên nhận thức của người dân được nâng lên, theo đó tình trạng tảo hôn và HNCHT trên địa bàn xã giảm đáng kể so với các năm trước.

Ông Đinh Quốc Tuấn- Trưởng Ban Dân tộc tỉnh cho biết: Thực hiện Đề án, các cấp chính quyền và đoàn thể tỉnh đổi mới phương thức tuyên truyền theo hướng tiếp cận trực tiếp, phù hợp với điều kiện từng vùng và đúng đối tượng. Các tổ tư vấn ở các thôn và già làng, người có uy tín tích cực vào cuộc tuyên truyền, vận động người dân. Qua đó, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức để người dân hiểu biết về những tác hại của tảo hôn và HNCHT. Nhờ đó, đến nay, tình trạng tảo hôn và HNCHT trên địa bàn tỉnh đã giảm đáng kể. Cụ thể, năm 2021, toàn tỉnh có 13,27% cặp tảo hôn trong tổng số cặp kết hôn, thì đến năm 2022 tỷ lệ này còn 6%, riêng 6 tháng đầu năm 2023 toàn tỉnh có 73 cặp tảo hôn. Đặc biệt, tình trạng HNCHT giảm đáng kể.

Học sinh lớp 9B, Trường THCS Nguyễn Du, huyện Đăk Tô nói chuyện chuyên đề về sức khỏe sinh sản vị thành niên. Ảnh: T.V.P

Tuy nhiên, tình trạng tảo hôn và HNCHT trên địa bàn tỉnh đến nay vẫn chưa chấm dứt. Vì vậy, theo Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Đinh Quốc Tuấn, để không còn tình trạng tảo hôn và HNCHT, trong thời gian tới, các cấp chính quyền cần triển khai có hiệu quả Cuộc vận động “Làm thay đổi nếp nghĩ, cách làm của đồng bào DTTS, làm cho đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo bền vững”, gắn với thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TU. Đồng thời, đưa tỷ lệ giảm thiểu tình trạng tảo hôn và HNCHT trên địa bàn vào trong nội dung chương trình, kế hoạch hàng năm, để từ đó huy động sự vào cuộc của hệ thống chính trị.

Qua thực hiện Đề án, cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh đang nỗ lực loại bỏ nạn tảo hôn và HNCHT ra khỏi đời sống cộng đồng. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu của Chính phủ và tỉnh đề ra đến năm 2025 cơ bản ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và HNCHT trong vùng DTTS, thì địa phương còn rất nhiều việc cần phải làm. Bởi đây không phải là câu chuyện một sớm, một chiều, mà luôn đòi hỏi sự vào cuộc mạnh mẽ, thường xuyên, liên tục của hệ thống chính trị tỉnh, đặc biệt là từ ý thức của mỗi người dân.      

Trần Văn Phúc