Về làng rộn ràng mùa hái

Không khí tưng bừng, nhộn nhịp, làng bắt đầu rộn ràng mùa hái, mùa vui của một năm chăm bẵm rẫy nương. 

Tháng mười một hằng năm ở làng là cao điểm mùa thu hái của các rẫy cà phê, những rẫy cà phê quả chín căng mọng, lấp lánh như sao trời rơi xuống đậu chi chít trên cành. Những hạt cà phê là nguồn hy vọng, là nguồn sống cho cả người và cây trong niên vụ tiếp theo nên mùa hái cũng vui không kém mùa lễ hội.

Tất bật nhất là những phụ nữ của làng, họ lo chuẩn bị bao, bạt, lạt buộc bao, lương thực thực phẩm, rượu cần, măng khô, thịt gác... bếp để đãi bạn đổi công khi hái.

Hẹn hò ngày đổi công xong thì từng nhà sắp xếp ngày hái. Họ dùng những tấm bạt để hứng quả, mỗi gốc cà phê được trải hai tấm bạt hứng trọn tán cây. Mỗi người sẽ chịu trách nhiệm trải và kéo một tấm bạt. Những thanh niên nam nữ thích nhau thì cứ tự ghép thành một cặp bạt. Những đôi trai gái mới đầu còn e thẹn với bạn bè nhưng khi vào chung cặp, tay vừa thoăn thoát hái, miệng ríu rít chuyện trò, hết mùa có nhiều đôi yêu nhau, có đôi thành vợ thành chồng, xong mùa hái là cưới nhau về làm chung một cái rẫy.

Mùa hái, cũng là mùa vui nhất của những đứa trẻ làng. Sau giờ học là chúng theo ba mẹ lên rẫy lượm cà đổ dưới gốc. Khi ở làng không có nhiều chỗ chơi, và các trò chơi hiện đại như ở thành thị thì khi lên rẫy phụ giúp ba mẹ, cũng là những lúc vui đùa, vui chơi của chúng. Từ rẫy nầy sang rẫy kia chúng tụ nhau lại đi cà kheo, ném cù, nhảy dây, chạy xe gỗ, hay chạy đuổi bắt nô nức vang tiếng reo hò.

Chiều chiều những chuyến xe kéo tay, xe bò, xe công nông kìn kìn chở từng bao cà phê căng tròn nung núc về sân phơi. Những hạt cà phê đổ ra sân phơi ra đỏ mọng, mùa khô được nắng, vài hôm đã chuyển sang màu đen láng bóng.

Quy luật của cây cà phê là năm được mùa năm mất mùa. Được mùa mất giá mất mùa được giá. Lâu lâu cũng có năm được cả mùa lẫn giá, nhờ vậy người làng giờ có cuộc sống khá hơn, nhiều gia đình làm được nhà to cửa rộng, bữa cơm trưa đãi bạn hái nhà nào cũng có thịt xào măng khô đãi bạn hái. Thu hoạch xong rẫy nhà cũng chuẩn bị sẵn rượu cần và ít thịt khô gà nướng, cơm lam liên hoan để rửa rẫy. Tối về nhà đèn sáng choang, chuyện trò râm ran về mùa vụ được mùa, mất mùa rẫy đẹp rẫy xấu… rì rầm đến gần khuya.

Càng hái gần về cuối mùa không khí thu hoạch cà phê càng tất bật. Những bao cà phê hái đầu mùa đã khô mang bán bớt để sắm sửa, và chuẩn bị đầu tư cho vụ mùa năm sau. 

Mùa tiếp mùa, rạch ròi và dứt khoát xong mùa hái thì đến mùa các lễ hội của làng, rồi mùa tưới. Về làng mùa nào cũng thấy rộn ràng vui.

Hoàng Việt