Tác động từ tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới

Theo ông Nguyễn Trung Hải - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, việc tái cơ cấu nông nghiệp tập trung vào việc phát triển các loại cây trồng, vật nuôi có lợi thế so sánh, ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng, thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới.

Xác định những mục tiêu đặt ra trong tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, bên cạnh việc tiếp tục triển khai thực hiện các đề án trước đó, từ năm 2013 đến nay, ngành Nông nghiệp chủ động phối hợp với các sở, ngành tham mưu UBND tỉnh ban hành và thực hiện nhiều đề án mới như: Đề án hỗ trợ phát triển cây cà phê xứ lạnh ở các xã vùng Đông Trường Sơn, Đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, Đề án chuyển đổi trồng lúa sang trồng cây hàng năm trên đất trồng lúa thiếu nước tưới vụ đông xuân, Đề án phát triển lâm nghiệp theo hướng bền vững và kế hoạch xây dựng cánh đồng lớn đối với các sản phẩm có lợi thế...

Trồng rau sạch của Công ty TNHH Thiện Mỹ ở Măng Đen, huyện Kon Plông. Ảnh: V.N

 

Thông qua việc thực hiện các Đề án và kế hoạch phát triển ngành cùng với đầu tư cho công tác khuyến nông, khuyến lâm, đào tạo nghề, chuyển giao ứng dụng khoa học kỹ thuật cho nông dân, sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực trên nhiều phương diện.

Trên lĩnh vực cây lương thực, bên cạnh việc đầu tư mở rộng diện tích lúa nước, ngành Nông nghiệp chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với các huyện, thành phố đẩy mạnh khảo nghiệm, trình diễn các mô hình, giống lúa mới, bắp lai có năng suất cao, chất lượng tốt để tiếp tục bổ sung vào bộ giống của tỉnh.

Theo đó, nhiều loại giống lúa như HT1, Tám thơm, VND 95-20, Xuân mai, RVT, HT9, Nàng hoa 9, TBR225… có năng suất và chất lượng gạo, cơm thơm ngon được đưa vào sản xuất ở vùng Tây Trường Sơn; các giống lúa SH2, ĐB6, AN13, BM9855, TBR1… có năng suất cao, chịu lạnh ở vùng Đông Trường Sơn thay thế giống lúa địa phương đã thoái hóa.

Đối với cây bắp, các tổ hợp TB1 đến TB8, TB61, LVN14, LVN15, LVN99, CH9, CH11, CH15… có năng suất cao được đưa vào sản xuất.

Lương thực làm ra không chỉ đáp ứng nhu cầu của người dân, mà còn là nguồn hàng hóa và thức ăn cho phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm...

Việc phát triển các cây trồng và sản phẩm chủ lực có lợi thế so sánh như cao su, cà phê, mỳ, sâm Ngọc Linh và rau hoa xứ lạnh có bước phát triển mạnh.

Đối với cao su, bằng việc thực hiện Đề án chính sách hỗ trợ phát triển cây cao su tiểu điền và việc chuyển đổi đất rừng nghèo kiệt tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trồng cây cao su ở huyện Ia H’Drai, đến nay, toàn tỉnh phát triển được gần 75.000ha cao su, trong đó có gần 33.000ha cao su đi vào kinh doanh.

Trong sản xuất, các giống cao su mới có năng suất cao được đưa vào sản xuất; nhiều nhà máy chế biến cao su được đầu tư xây dựng ở các huyện đã góp phần giải quyết đầu ra sản phẩm cho người nông dân.

Đối với cây cà phê, ngoài việc tạo điều kiện cho người dân tái canh và trồng mới các giống cà phê vối TR4 đến TR13 và giống lai đa dòng TRS1 có năng suất cao, ngành Nông nghiệp tỉnh còn phối hợp với các huyện Đăk Glei, Tu Mơ Rông, Kon Plông thực hiện Đề án hỗ trợ phát triển cà phê xứ lạnh với giống cà phê catimor F7 (chọn lọc) và F1TN1 ở các xã vùng Đông Trường Sơn.

Việc sản xuất cà phê hướng đến sản xuất cà phê an toàn, cà phê bền vững theo tiêu chuẩn 4C (Bộ nguyên tắc chung cho cộng đồng cà phê) và cà phê UTZ CERTIFIED (Chương trình chứng nhận toàn cầu, thực hành nông nghiệp tốt) để xây dựng thương hiệu, nâng cao chất lượng cà phê. Diện tích cà phê từ 11.650ha (năm 2010) lên gần 16.300ha (năm 2016), trong đó có trên 13.000ha cà phê đi vào kinh doanh.

Gắn sản xuất với chế biến, một số doanh nghiệp, hợp tác xã đã xây dựng thương hiệu cà phê bột nguyên chất như: Đăk Hà, Huy Hùng, Sáu Nhung, Thanh Hương, Da Vàng… Trong đó, sản phẩm cà phê bột nguyên chất Đăk Hà được người tiêu dùng bình chọn sản phẩm dịch vụ hàng đầu Việt Nam, hàng Việt Nam chất lượng cao, người tiêu dùng tin cậy và CUP vàng tiêu biểu vì sức khỏe cộng đồng...

Để thích ứng với biến đổi khí hậu và nắng hạn trong mùa khô, năm 2016, ngành Nông nghiệp tham mưu tỉnh ban hành Đề án chuyển đổi trồng lúa sang trồng cây hàng năm trên đất trồng lúa thiếu nước tưới vụ đông xuân với tổng diện tích chuyển đổi 1.045,2ha được thực hiện từ năm 2016-2018.

Theo đó, ngay trong vụ đông xuân 2016-2017, ngành Nông nghiệp chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với UBND các huyện, thành phố tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ dân trồng 394,5ha mỳ KM419, HL-S11 cao sản trên đất lúa thiếu nước.

Cùng với việc đưa các loại giống mỳ cao sản vào sản xuất và giữ ổn định diện tích mỳ ở quy mô 37.000 - 39.000ha, nhiều nhà máy chế biến tinh bột sắn được tiếp tục đầu tư xây dựng, góp phần vào phát triển kinh tế-xã hội ở địa phương.

Đối với cây sâm Ngọc Linh, ngành tham mưu tỉnh quy hoạch phát triển sâm Ngọc Linh dưới tán rừng và thu hút các doanh nghiệp sản xuất cây sâm Ngọc Linh. Diện tích sâm Ngọc Linh đến nay đã phát triển được khoảng 300ha.

Đặc biệt, năm 2016, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và công nghệ) công bố quyết định và cấp giấy chứng nhận bản chính đăng ký chỉ dẫn địa lý Ngọc Linh cho sản phẩm sâm củ.

Đồng thời cũng trong năm này, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Đăk Tô xúc tiến các hoạt động xây dựng nhà máy chế biến các sản phẩm (viên ngậm, tinh sâm, trà sâm, sâm sấy khô…) từ sâm Ngọc Linh.

Việc phát triển rau hoa xứ lạnh ở huyện Kon Plông có nhiều chuyển biến. Bên cạnh ngành Nông nghiệp triển khai các mô hình trình diễn, huyện Kon Plông giới thiệu đất cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân và hộ gia đình lập các dự án phát triển rau, hoa, quả xứ lạnh.

Trong các dự án đầu tư vào Măng Đen, có những dự án đầu tư lớn sản xuất theo hướng ứng dụng công nghệ cao đã chuẩn bị mặt bằng hoặc đi vào sản xuất, như: Dự án nông trại hữu cơ tổng hợp sản xuất rau củ quả xứ lạnh xuất khẩu của Công ty TNHH Kon Tum Bellest; Dự án trồng rau, hoa xứ lạnh và ươm giống cây các loại của Công ty TNHH Bửu Lộc An; Dự án rau, hoa xứ lạnh và trà ô long kết hợp du lịch sinh thái của Công ty CP Xăng dầu Sông Châu; Dự án sản xuất sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao và du lịch sinh thái của Công ty TNHH Kon Plông AGRI-TOURISM...

Trên lĩnh vực chăn nuôi, ngành chú trọng phát triển đàn bò lai, heo lai, heo hướng nạc, ngan Pháp... và tham mưu tỉnh thực hiện Đề án phát triển chăn nuôi đến năm 2020. Theo đó, hiện nay, ngành đang phối hợp với các địa phương hỗ trợ người dân nâng cao chất lượng đàn bò bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo từ tinh bò lai Sind.

Trong việc phát triển chăn nuôi, có nhiều doanh nghiệp đầu tư những dự án có quy mô lớn. Điển hình Công ty CP Đầu tư phát triển Duy Tân đang phát triển chăn nuôi bò thịt cao sản với quy mô 20.000 con tại huyện Ia H'Drai (năm 2016 đã nhập 400 con bò cái giống cao sản để sản xuất giống); Công ty CP Sâm Ngọc Linh nuôi dê lấy sữa tại huyện Kon Plông với quy mô 1.000 con đã đi vào sản xuất và cung cấp nguồn sữa dê đảm bảo chất lượng cho người tiêu dùng. Việc nuôi cá nước lạnh (cá tầm) ở huyện Kon Plông được duy trì...

Trang trại dê của Công ty Cổ phần thực phẩm và dược liệu Măng Đen, huyện Kon Plông. Ảnh: V.N

 

Trên lĩnh vực lâm nghiệp, ngành phối hợp với UBND các huyện, thành phố và các đơn vị có liên quan tham mưu tỉnh xử lý có hiệu quả đất chồng lấn của các công ty lâm nghiệp, ban quản lý rừng phòng hộ, đặc dụng giao về cho các địa phương quản lý; tăng cường công tác quản lý bảo vệ rừng và quản lý lâm sản giai đoạn năm 2016-2020; hoàn thiện phương án sắp xếp đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các công ty lâm nghiệp; đẩy mạnh việc triển khai trồng rừng thay thế...

Tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, sản xuất nông nghiệp ở tỉnh đang có những bước chuyển quan trọng trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống cho người nông dân.  

Đào Nguyên