Kết luận về bắp không hạt ở thành phố Kon Tum: ​Lỗi tại ông trời, tại cả người dân

Sau phản ánh của Báo Kon Tum online về việc nhiều diện tích bắp không cho hạt, bắp nhỏ, năng suất thấp tại hai địa phương là phường Thắng Lợi và Thống Nhất (thành phố Kon Tum) khiến nhiều hộ dân thất thu (phản ánh trong bài viết “Thành phố Kon Tum: Bắp không hạt – Nông dân lãnh đủ” đăng ngày 28/2/2017), ngày 6/3/2017, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã chủ trì, thành lập Đoàn kiểm tra đi kiểm tra, xác minh thông tin.

Thành phần Đoàn kiểm tra gồm đại diện các cơ quan, đơn vị: Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Phòng Kinh tế thành phố Kon Tum, Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thành phố Kon Tum, UBND phường Thống Nhất, Hội Nông dân Việt Nam phường Thắng Lợi và một số hộ trồng bắp.

Theo ông Vũ Ngọc Hoà – Trưởng Phòng Trồng trọt (Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật), các hộ dân đã gieo trồng giống bắp Nếp nù 58 của Công ty TNHH Thần nông (TN CoLTD), địa chỉ 1570/16 Võ Văn Kiệt (Phường 7, Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh). Đại lý Diệu Trang (đường Hoàng Văn Thụ, thành phố Kon Tum) là đơn vị trực tiếp bán bắp giống này cho người dân. Thời điểm kiểm tra, các hộ trồng bắp nói trên đã bán bắp non hoặc thu hoạch hết, chỉ còn lại duy nhất 1 hộ ông Thomas Yĩu (thôn Kon Tum Kơpơng, phường Thắng Lợi) chưa thu hoạch trên diện tích 0,6ha trồng xen canh với cây mì, bắp đang ở giai đoạn chín sáp. Sau khi kiểm tra thực tế, đoàn công tác kết luận: Các hộ trồng giống bắp này chủ yếu trồng xen canh với cây mì. Người dân trồng không chăm sóc, bón phân và tưới nước đầy đủ. Diện tích gieo trồng sát ven sông nên trống gió, vào thời điểm trổ cờ, tung phấn và phun râu đã gặp điều kiện thời tiết bất lợi như trời hanh khô, độ ẩm không khí thấp, cường độ gió mạnh, nhiệt độ cao… đã làm giảm khả năng thụ phấn, dẫn đến giảm năng suất và chất lượng bắp, tỷ lệ đóng hạt đạt thấp hoặc không có hạt. Đoàn kiểm tra đã chọn ngẫu nhiên 20 bắp/0,6ha thì có 13 bắp hạt đóng dày và mút cùi (đạt tỷ lệ 65%), 5 bắp hạt đóng thưa (đạt tỷ lệ 25%) và 2 bắp không có hạt (đạt tỷ lệ 10%). Hiện tượng bắp không có hạt hoặc có ít hạt mà báo chí nêu chủ yếu là do gặp điều kiện thời tiết bất thuận vào giai đoạn trổ cờ phun râu vì bắp là loại cây thụ phấn chéo. Đồng thời, người dân chăm sóc không đầy đủ, bắp không được tưới nước do trồng xen mì nên ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng bắp đạt thấp (hiện tượng này đã xảy ra nhiều lần ở tỉnh ta).

Sau khi nhận được kết quả trả lời này, phóng viên Báo Kon Tum đã quay trở lại các hộ nông dân để tìm hiểu thì hầu hết đều cho rằng kết luận này không thuyết phục và khiến dư luận băn khoăn.

Ông Đặng Vinh Quang (ở tổ 2, phường Thắng Lợi) khẳng định: Trên diện tích 4 sào đất, nhà tôi chỉ chuyên trồng bắp chứ không hề xen canh một loại cây trồng nào, tôi trồng theo đúng hướng dẫn trên bao bì, thời tiết vụ đông xuân này khá thuận lợi, không có gì bất thường cả nên không thể có chuyện bắp mất mùa là do thời tiết và do làm không đúng kỹ thuật được. Bữa trước, cũng đã có một số người xưng là đơn vị chức năng đến tìm hiểu và cũng đã nói sơ qua về nguyên nhân này với vợ tôi, nhưng bà ấy cũng không đồng ý.

Ruộng bắp chị Vân đã đặt mua phần nhiều các bắp không có hạt. Ảnh: T.H

Chị Lê Thị Vân (ở tổ 7, phường Thống Nhất) cũng quả quyết: Nhà tôi cũng chỉ chuyên trồng bắp nhưng chưa năm nào tôi thấy xảy ra hiện tượng bắp không hạt, kết hạt lưa thưa như năm nay. Chưa nói, chất lượng bắp không đạt khiến ăn không được, bán không xong. Bản thân tôi còn là người thu mua bắp của nông dân vì trót đặt cọc tiền rồi nên bây giờ vẫn phải thu mua, tôi còn cả đống bắp trong nhà chưa biết bán đi đâu đây. Trong khi các giống bắp khác trồng cùng thời điểm thì vẫn cho hiệu quả cao, chất lượng tốt.

Thực tế, thời điểm nông dân phản ánh về hiện tượng bắp không đạt năng suất, chất lượng, phóng viên đã đi thực tế tại nhiều thửa ruộng trồng bắp khu vực ven sông Đăk Bla nhận thấy, đa số các gia đình đều không trồng xen canh bắp với mì.

Khi phóng viên đặt câu hỏi nếu cho rằng tại thời tiết thì tại sao các giống bắp khác vẫn cho năng suất và chất lượng tốt, ông Hoà trả lời rằng: Đối với năng suất và chất lượng các giống Nếp nù khác đã thu hoạch hết nên không có kết quả so sánh. Còn về chất lượng bắp do thời điểm Đoàn kiểm tra diện tích bắp còn lại đã bước vào thời kỳ chín sáp nên hạt đã hơi cứng, việc khẳng định bắp sượng cũng không đảm bảo cần phải phân tích thành phần dinh dưỡng và cấu trúc hạt bắp mới có cơ sở kết luận được.

Theo ý kiến của nhiều người dân, nếu như ngành chức năng xuống kiểm tra ngay thời điểm báo chí phản ánh thì diện tích bắp còn rất nhiều, nhưng vì xuống quá trễ, trong khi đó nông dân thấy loại bắp này không cho hiệu quả nên đã phá hết để trồng đợt mới bởi càng để thì cây sẽ hút dinh dưỡng của đất mà cũng không thu được gì.

Vậy là cuối cùng, cứ mất mùa là đổ cho thời tiết, đổ cho người dân canh  tác không đúng kỹ thuật. Ngành chức năng thì chỉ khuyến cáo người nông dân mua giống ở những địa chỉ cung ứng và công ty sản xuất giống có uy tín; bao bì, nhãn hàng hóa đầy đủ theo quy định và giữ lại bao bì sau gieo trồng để có cơ sở giải quyết nếu có những bất thường xảy ra. Tuy nhiên thực tế, người dân đã mua giống tại cơ sở có uy tín và giống của công ty đàng hoàng, nhưng rốt cuộc vẫn chịu thiệt thòi. Điều này cho thấy, ngành chức năng cần siết chặt hơn trong việc quản lý các cơ sở sản xuất, kinh doanh giống chứ đừng để nông dân thiệt thòi.

Thiên Hương