Buôn bán thuốc lá lậu: Đủ chiêu để lách luật

Thuốc lá lậu có mặt ở khắp nơi. Từ cửa hàng tạp hóa, quán cà phê, hay điểm bán thuốc lá điếu ở vỉa hè…, đâu đâu cũng có thể mua được thuốc lá lậu một cách dễ dàng. Người tiêu dùng hoàn toàn không gặp bất cứ trở ngại nào để có thể mua được một hay nhiều gói thuốc lá lậu. Các loại thuốc lá lậu được bán và tiêu thụ nhiều nhất là Jet, Hero, Esse....

Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30/9/2014 về việc tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá, các lực lượng đã tăng cường kiểm tra, xử lý hoạt động buôn bán thuốc lá lậu. Tình hình buôn lậu thuốc lá trên địa bàn tỉnh từ đó đã phần nào được kiềm chế hơn.

Tiêu huỷ thuốc lá lậu. Ảnh: T.H

Tuy nhiên, do lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh thuốc lá nhập lậu rất cao nên các đối tượng kinh doanh ngày càng có chiêu thức, thủ đoạn tinh vi hơn, phức tạp hơn để đối phó với lực lượng chức năng. Điều đó khiến tình hình buôn bán, vận chuyển, kinh doanh thuốc lá nhập lậu vẫn là vấn đề “nóng” trên địa bàn tỉnh.

Theo số liệu thống kê của Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, trong 3 năm qua, các lực lượng chức năng đã phát hiện và xử lý 108 vụ vi phạm về buôn bán, vận chuyển hàng cấm là thuốc lá ngoại nhập lậu với 103 đối tượng vi phạm. Trong đó, có 1 vụ với 1 đối tượng vi phạm bị khởi tố hình sự. Các lực lượng chức năng cũng đã xử phạt vi phạm hành chính 284,15 triệu đồng, tịch thu và tiêu huỷ hơn 7.000 bao thuốc lá lậu các loại.

Trên thực tế, số thuốc lá lậu được phát hiện, bắt giữ này rất ít so với lượng thuốc lá lậu đang được bán ngoài thị trường.

Ông Lê Tuấn- Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh chia sẻ: Công tác kiểm soát, ngăn chặn vận chuyển, kinh doanh thuốc lá lậu gặp rất nhiều khó khăn. Các đối tượng buôn lậu thuốc lá thường tìm mọi cách lách luật và qua mặt các lực lượng chức năng. Trong đó, nhiều nhất là chiêu trò chẻ nhỏ số lượng, vận chuyển lượng thuốc lá lậu dưới mức có thể bị điều tra truy tố hình sự. Bên cạnh đó, gian thương cũng thường cho người theo dõi thường xuyên hoạt động của các lực lượng chống buôn lậu để thông báo cho đối tượng cầm đầu tìm cách đối phó. Các đối tượng buôn lậu sử dụng phương tiện vận chuyển là xe khách, xe tải và thường xuyên thay đổi tuyến, thời gian, địa điểm giao nhận hàng nhằm tránh sự kiểm soát của lực lượng chức năng. Thậm chí, khi bị phát hiện, các đối tượng nhanh chóng chạy thoát bỏ lại hàng hóa, phương tiện khiến cho lực lượng chức năng không thể bắt giữ được đối tượng cầm đầu. Chính vì vậy, đến nay,trên địa bàn tỉnh chưa phát hiện ổ nhóm, đường dây buôn lậu thuốc lá lớn nào.

Khi thuốc lá lậu được tuồn vào thị trường nội tỉnh tiêu thụ thì lại càng khó để bắt giữ và xử lý vi phạm. Bởi tại các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, quán cà phê, quán nước, thuốc lá lậu được cất giấu trong khu vực sinh hoạt của gia đình, chỉ khi khách có nhu cầu hỏi mua mới mang ra nên rất khó kiểm tra, phát hiện. Nếu có bày ra thì cũng xen kẽ với thuốc lá sản xuất trong nước.

Ngoài ra, khách hàng có thể dễ dàng tìm mua thuốc lá ngoại trên các trang mạng. Các loại thuốc hay được rao bán online như Davidoff, Richmond, Black & Mild... có xuất xứ từ các nước Anh, Nga, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ... với giá từ vài chục đến vài trăm nghìn đồng/gói. Người mua chỉ cần gọi theo số điện thoại là được giao hàng tận nơi theo yêu cầu...

Trong khi phương thức, thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu ngày càng tinh vi thì điều kiện về nhân lực, trình độ chuyên môn, trang thiết bị, kinh phí để phục vụ công tác chống buôn lậu của các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh còn mỏng, chưa tương xứng. Bên cạnh những nguyên nhân khách quan, không thể không kể tới yếu tố chủ quan là do công tác phối hợp, trao đổi thông tin giữa các lực lượng chức năng và giữa các địa phương chưa chặt chẽ, chưa thường xuyên liên tục đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả công tác bắt giữ, xử lý...

Theo nhận định của Ban Chỉ đạo 389 tỉnh, tình hình buôn lậu thuốc lá vẫn còn diễn biến phức tạp. Vì vậy, muốn hạn chế thuốc lá lậu, khâu quản lý ở các cửa khẩu, vùng biên giới phải được coi trọng; còn khi thuốc lá lậu đã tràn sâu vào nội địa, các cơ quan chức năng có nỗ lực truy quét cũng chỉ xử lý được phần ngọn. Bên cạnh công tác quản lý, việc tuyên truyền nâng cao ý thức trách nhiệm của người kinh doanh và người tiêu dùng cũng cần được đẩy mạnh hơn nữa để không tiếp tay cho thuốc lá lậu...

Thiên Hương