Biến đổi khí hậu khiến người trồng cà phê gặp khó

Chưa vụ thu hoạch nào mà người trồng cà phê ở huyện Đăk Hà lại phải vất vả với việc phơi cà phê như năm nay. Nguyên nhân là trái ngược với mọi năm, đến tận cuối tháng 11 trên địa bàn vẫn có mưa khiến hàng trăm nghìn tấn cà phê mới thu hoạch của người dân phơi mãi không khô.

Nhìn đống cà phê không được nắng đã lên mốc trắng, mốc vàng dính lại với nhau vì ngấm nước mưa, anh Phạm Văn Quyết, nhà ở thôn 5, xã Đăk Mar cám cảnh: Năm nay làm cà phê thấy vất vả quá. Thời tiết mưa triền miên ảnh hưởng đến việc phơi cà phê. Những năm trước đây, 2ha cà phê của gia đình sau khi thu hoạch quả thời gian phơi mất từ 20 đến 25 nắng là xong nhưng năm nay mưa gió thế này khả năng phải mất 30 đến 35 nắng may ra mới khô được.

Việc phơi cà phê phải kéo dài do mưa bất thường. Ảnh: K.Đ

 

Cùng với nỗi vất vả trong việc phơi cà phê, người trồng loại cây này ở huyện Đăk Hà còn nỗi lo khác lớn hơn. Đó là việc những trận mưa ngay trong mùa khô đã kích thích cây cà phê trổ hoa trong lúc quả chín còn ở trên cành. Điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới năng suất, chất lượng quả cà phê trong niên vụ sau.

Bà Vũ Thị Nga, người đã gắn bó hàng chục năm với cây cà phê trên đồng đất Đăk Hà cho biết: Những cây cà phê bung hoa trong lúc quả còn ở trên cành sẽ không thể đậu quả được. Phần vì khi thu hái quả sẽ khiến hoa rụng theo. Phần vì không ai lại đi tưới theo, tưới đuổi để giữ lại những quả cà phê trái vụ này suốt trong mấy tháng mùa khô. Kinh nghiệm nhiều năm cho thấy, cây cà phê ra hoa kiểu này vụ sau sẽ mất mùa.

Mưa bất thường khiến cây cà phê trổ hoa trong lúc quả chín còn ở trên cành. Ảnh: K.Đ

 

Theo dõi của ngành nông nghiệp huyện Đăk Hà cho thấy, năng suất cà phê của địa phương trong những năm gần đây diễn biến theo xu hướng ngày càng giảm. Cụ thể như niên vụ năm ngoái, trung bình mỗi héc ta đạt từ 13 đến 15 tấn quả tươi nhưng niên vụ năm nay giảm mất khoảng 20% năng suất.

Ông Nguyễn Văn Hậu - Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đăk Hà khẳng định, cùng với nguyên nhân do nhiều vườn cây đã già cỗi chưa được tái canh thì biến đổi khí hậu mà điển hình là tình trạng khô hạn kéo dài trong mùa mưa, còn mùa khô lại có mưa là nguyên nhân chính khiến năng suất cà phê giảm.

“Đầu năm thì El Nino, cuối năm là La Nina cái này rất rõ. Năng suất năm nay giảm cũng do ảnh hưởng của El Nino. Vì nắng nhiều quá, nắng quá nhiều trong thời điểm quả cà phê làm nhân là nguyên nhân chính làm giảm năng suất. Đầu tháng 11, trong tháng 11 và những ngày gần tháng 12 vừa rồi đều có mưa. Mặc dù lượng mưa không lớn nhưng đã tác động đến sản xuất cây cà phê. Cây cà phê có bung hoa cũng không thể thụ phấn để chuyển hóa thành quả nên chắc chắn năng suất vụ sau lại giảm” - ông Hậu nói.

Trước ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, người trồng cà phê ở Đăk Hà đang phải đầu tư nhiều hơn về công lao động, phân bón, kỹ thuật… mới giữ được sản lượng, chất lượng cà phê.

Về lâu dài, một thách thức nữa cũng đang đặt ra, đó là cần phải xây dựng được phương thức canh tác, chế biến mới thích ứng với biến đổi khí hậu thì mới mong có thể phát triển được ngành cà phê bền vững như mục tiêu đặt ra.

Khoa Điềm